The Mendele Review: Yiddish Literature and Language
(A Companion to MENDELE)
---------------------------------------------------------
Contents of Vol. 10.007 [Sequential No. 172]
Date:
Eli
Katz (1928 – 2006)
1) This issue
of TMR (ed.)
2) "I spit blood…" Avrom Goldfadn writes to Shomer (N.-M.
Shaykevitsh) Yiddish text (RG and LP)
3) Review of Mordkhe Schaechter's Plant Names in Yiddish (Leonard
Prager)
4) "Oyfn shtengl" (Yoysef Kerler) [Yiddish text]
5) Books and Periodicals Received (ed.)
6) Coming Issues
Click here to enter: http://yiddish.haifa.ac.il/tmr/tmr10/tmr10007.htm
-------------------------------------------
1) This issue of TMR (ed).
*** This issue
of TMR is dedicated to the memory of the Yiddish scholar and translator
Eli Katz, able editor of the engaging Book of Fables.
Title page of Book
of Fables
*** All the
letters of Goldfadn should be collected and studied. He complained of asthma
and of "spitting blood" (a symptom that can point to over twenty
different causes) – but mainly of neglect by the public he so faithfully
served. He praises Shomer's works extravagantly and in a nationalist spirit
castigates the drift of Yiddish theatre to worldly themes. Does the original of
this letter exist somewhere? We know
that Shomer and Goldfadn were very close. Quite by chance I recently came
across a brief citation in Zalmen Zylbercweig's Leksikon fun yidishn
teater (vol. 1, p. 320, 1931) which is from a letter Goldfadn wrote to Shomer after returning from an extended stay abroad
and which Shomer reprints. I here give the entire letter from Shomer's Die
natsyon, a bilingual Yiddish/Hebrew periodical which is now scarce. I give
the entire highly daytshmerish letter with the most proscribed words in red
followed by suggested Standard Yiddish alternatives. [LP]
*** The
nomenclature of plant life in Yiddish is one of the lifetime projects of the
distinguished Yiddish philologist Mordkhe Schaechter. The recent publication of
Plant Names in Yiddish, here reviewed, can hardly do justice to
this immense enterprise.
*** Yoysef
Kerler's "Oyfn [pronounced /afn/] shtengl" from the delightful
collection Dafke itst (Jerusalem 2005) takes us from botanic to
literary flora.
2)----------------------------------------------- ------------------
Date:
From: Robert Goldenberg and Leonard
Prager
Subject:
"I spit blood…" Goldfaden writes to Shomer (Shaykevitsh)
The periodical
in which the letter appears started as The Nation/Di natsyon with
a Hebrew supplement HaAm. The titles were subsequently changed to Di
idishe natsyon and HaLeom. In LP's bound exemplar, the title pages
have not been included and it is impossible to date individual issues
accurately without comparison with complete volumes. It is however clear that
the periodical started in August 1901 and continued through 1902. The editors
and publishers were N.-M. Shaykevitsh, popularly known as
Shomer (1846-1905) and M. Goldman. A quick search
through Judaica libraries locate copies in the
Jewish National and University Library in
Yiddish
contributors include Sem Goldshteyn, Aleksander
Harkavi, D.-M. Hermalin, Filip Krants [Philip Krantz], Y. Paley, A.-H. Rozenberg, Moris Roznfeld, N.-M. Shaykevitsh
(Shomer), A. Tanenboym and Getsl Zelikovitsh. Hebrew contributors
include Gershn Kohn, Sh.-Kh. Kritishov, Ts.-H. Maslianski, Yitskhok Rabinovits, N.-M. Shaykevitsh (Shomer),
Shemen.
The letter is
from Di natsyon (
-------------------------------------------------------------------------------------------
NOTE:
Errors of fact and omissions are, hopefully, corrected in the archival copies.
אַ בריװ פֿון אַ פֿרײַנד.
פֿיל געשעצטער פֿרײַנד נ.- מ.
שײַקעװיטש!
די אורזאַך
[סיבה], װאָס מײַן ענטפֿער האָט פֿאַרשפּעטיקט איז, װאָס איך האָב מיך אַ צײַט
פֿון אײניקע מאָנאַטן פֿאַרװײַלט אין לאָנדאָן; קומענדיק אַהײם האָב איך געפֿונען
פֿיל בריװ צו באַאַנטװאַָרטן [ענטפֿערן] פֿון
פֿאַרשידענע לענדער, איך האָב אָבער אַזױ שנעל ניט געענטפֿערט, װײַל איך בין
קראַנק און האָב געמוזט מיך אױסרוען, איר װײסט דאָך די קרענק, װאָס איך האָב אָפּגעשפּאָרט
פֿונעם טעאַטער׃ איך לײַד אַסטמאַ און שפּײַ צו צײַטן מיט בלוט... דאָס באַװײַזט
װי װײַט דאָס טעאַטער, ס'הײסט די פֿיזישע און גײַסטיקע אַָנשטרענגונג, איז מיר
דערגאַנגען די יאָרן׃ דען איך בין שטענדיק געזונט געװען און בין פֿון געזונטע
עלטערן, נאָר, פֿאַרפֿאַלן, אַזױ איז דאָס! דערפֿאַר טאָר איך מיך ניט
אַָנשטרענגען און איבערהױפּט זיך ניט ערגערן.
............................................................................................................
װאָס אָנבעלאַנגט
[איז שייך צו] דאָס ייִדישע טעאַטער מוז איך אײַך זאָגן ליבער פֿרײַנד דאָס איך
װיל גאָר פֿאַרגעסן אָן טעאַטער װײַל... נישט נאָר דערפֿאַר, װאָס איז קעגן מיר
אומדאַנקבאַר; איך קען ניט זײַן מער מיוחס פֿון אַלע אַנדערע ערפֿינדער [אױסגעפֿינערס], און איך מוז מיך סײַ װי
אונטערװאָרפֿן דעם ביטערן שיקזאַל [גורל] און
אומדאַנקבאַרקײט און נױט, װאָס אַלע האָבן געליטן. דאָס איז אַ געשיכטלעכער פֿאַקט
און עפּעס אַ מין נאַטור-געזעץ, װאָס איך מוז מיך לײַדער מיט דעם באַנוגענען און
שװײַגן, נאָר אײן זאַך קען איך ניט דערטראָגן. און עס פֿערורזאַכט
מיר [טוט מיר אָן] די גרעסטע קרײנקונק
[באַלײדיקונג], װאָס איך מוז הערן, אַ ייִדיש טעאַטער האָט מען געטױפֿט און עס איז
געװאָרן אַ „גױיִש“!... איך, װי איר זײַט
אַלײן מײַן עדות געװען, האָב געמוזט אַנפֿאַנגס
[לכתּחילה] מיט קלײנע אָפּערעטן (כאָטש איך װאָלט דעמאָלט בעסער אימשטאַנד [אין שטאַנד] געװען צו שרײַבן לעבנס-דראַמען),
װײַל ערשטנס װען נישט אַנפֿאַנגס [לכתּחילה] קלײנע
אָפּערעטן פֿאַרפּוצט מיט אַ ביסל פֿאַנטאַזיע, װאָלט נאָך קײן טעאַטער נישט
געװען; דען די אַמאָלעדיקע רױע
אומגעבילדעטע קראַפֿטן האָבן אײן װאָרט נישט פֿאַרשטאַנען אַלײן װען מען
שרײַבט זײ אָן אַ רעכטן מאָנאָלאָג און װאָס ערגער איז, אַז דאָס ליבע פּובליקום,
אין דער שטאָט װי איך האָב דאָס טעאַטער געגרינדעט, איז געװען נאָך רױער און
אומגעבילדעטער פֿון די אַקטיאָרן און דערצו איז ער דאָך אָנגעטרונקען מיט דעם גוטן
װײַן, װאָס דאָס לאַנד פּראָדוצירט, האָט ער געפֿאָדערט נאָר אַ לידל מיט אַ
טענצל, איך געדענק װי איך האָב זיך אַ מאָל געװאָלט דערלױבן, אָנצושרײַבן פֿאַר
אײן אַקטיאָר אײן שײנע מאָנאָלאָג, איך האָב מיט אים אײַנשטודירט און בין צופֿרידן
געװען, װען ער האָט אים אַרױסגעגעבן אַרטיסטיש... די גאַנצע צײַט װען ער האָט נאָר
גערעדט האָט דאָס פּובליקום געשװיגן און עס איז געװען שטיל! איך האָב גערעכנט, אַז
דער עולם איז צופֿרידן און װיל ניט אונטערשלאָגן דעם געפֿילפֿולן אײַנדרוק, װאָס
אױף אים האָט געמאַכט דער שמערצלעכער זעלענקאַמף [נשמה-קאַמף],
װעלכן דער אַקטיאָר האָט אַזױ אַרטיסטיש אַרױסגעגעבן – פּלוצלינג, װען דער אַרטיסט
איז געקומען אין גרעסטן עקסטאַז און האָט פֿון זײַן ברוסט אױסגעשריען דעם
שמערצלעכן „אױ“! – דערהערט מען אין סאַלאָן אַזאַ טראַך אין דער ערד, אַז מען האָט געמײנט די סטעליע איז
אײַנגעפֿאַלן – מען קוקט זיך אום ערשט אין
טעאַטער ליגט אױף דער ערד אַ געזונטער קצבֿ, װאָס האָט אין דער צײַט פֿון דעם
מאָנאָלאָג אײַנגעשלאָפֿן אױף זײַן בענקל – און װען דער אַרטיסט האָט אַ געשרײ
געטאָן דעם „אױ“ – האָט ער זיך פֿאַר שרעק אױפֿגעכאַפּט און איז אַראָפּגעפֿאַלן
פֿון דעם בענקל אױף דער ערד... אױף זײַן קלאַפּ האָבן זיך אױפֿגעכאַפּט נאָך אַ
פּאָר ייִדענעס, װאָס זײַנען אױך אײַנגעשלאָפֿן און האָבן אױסגעבטלט חלומות צום
אַקטיאָרס קאָפּ – און צו מיר זײַנען מאַנכע [טײל]
פֿון דעם פּובליקום אַרױפֿגעגאַנגען אױף דער בינע און מיר געװאָרנט, אַז װען איך
װעל װײַטער געבן אַזױנע װײנענדיקע זאַכן װעלן זײ מער ניט קומען. „איך קום זאָגט
אײנער, צון אײַך אין טרעאַטער און צאָל מײַן פֿראַנק איך זאָל מיך אָנלאַכן...
מײַן װײַב און קינדער פֿאַרראָיען מיר
אַזױ אױף מײַן קאָפּ אין דער הײם!“ - - -
און אַז איך בין געקומען מיט די
פּיעסן דאָס ערשטע מאָל קײן רוסלאַנד אין אונדזער ציװיליזירטן אָדעס, איז די
קריטיק אױף מיר אָנגעפֿאַלן, װאָס איך
פּאַשע דעם עולם מיט „באַלעגאַנשטשינע“ און גיב זײ ניט קײן „לעבנס-דראַמען“ נאָר
אײדער איך האָב פּאָספּעיעט מיך
אַרומצוקוקן און אָנשרײַבן נײַע פּיעסן פֿאַר דעם נײַעם פּובליקום, זײַט איר, הער
שײַקעװיטש, װי אַ מלאך מיר אונטערגעקומען און מיר מיטגעהאָלפֿן, ביז איך װעל מיך
אױסרוען, מיט אײַערע לעבענס-דראַמען! – װי געדאַנקט האָב איך אײַך פֿונעם האַרצן און װי אַנטציקט
[דערפֿרײט] בין איך געװען, אַז איך האָב געזען אױף דער בינע אײַערע פּיעסן ייִדישער
פּריץ, בעל-תּשובֿה, שקאָטיסט און קאַטאָרזשניק
– װי מחיה האָט זיך געװען דאָס ייִדישע פֿאָלק, אַז ער האָט דערזען זײַנע ייִדישע
טיפּן, זײַן לשון, זײַן לעבן און זיך אַלײן!
הײַנט זעט דער ייִד מעדעאַ
מען דערמאָנט און מען שװערט בײַ גריכישע געטער! נעמען, װאָס דער ייִד האָט ניט
געהערט און דאַרף ניט הערן... גרויס און ערהאָבן [דערהױבן]
איז דאָס קונסט-װערק פֿאַר די גױים און פֿאַר דעם ייִדישן נאַציאָנאַלן גײַסט איז
דאָס פֿאַרדערבלעך [פֿאַרדאָרבן]...
פֿאַרברעכעריש, קרימינאַליש!
ניט נאָר די בינע האָט מען
אָנגעפֿילט מיט עקעלהאָפֿטע [חלשותדיקע] װערק אױך
די גאַנצע זשאַרגאָנישע ליטעראַטור שמעקט הײַנט מיט „גױ“ און נבול פּה.
לאָז אַ מוכר- ספֿרים מאַכן די
58סטע אױפֿלאַגע פֿון אײַערע ראָמאַנען פֿרײַנד שמר און אײַך ניט צאָלן, אײדער ער
זאָל אָנפֿילן זײַן קלײט מיט גױיִשע ראָמאַנען, דען דער ייִד קומט נעבעך אין קלײט
און בעט מען זאָל אים געבן „שמרס“ אַ ראָמאַן און ער שטופּט אים אין גאָרגל מאָנטע-קריסטאָ,
נאַנאַ און אַנאַ קאַרענינאַ, נישט אײן מאָל בין איך בײז אױף אײַערע
ציװיליזירטע אידיאָטן, װאָס שרײַען גװאַלד און זוכן בײַם עולם צו פֿאַרמיאוסן שמרס
ראָמאַנען, װער בעט זײ די פֿאַלשע די
היפּאָקריטן, װאָס זײַנען כּלומערשט געטרײַ דעם פֿאָלק און װילן אים בילדן מיט דאָן
קישאָט און קאַמעליען דאַמע, זײ װילן, אַז דעם ייִדן זאָל רײַסן בײַם
האַרצן און ניט צו װײנען װי אַ פּאַריזער אױסגעלאַסענע זונה גײט אױס פֿון אַ
טשאַכאָטקע, „נאַנאַ“! װאָס די אױסגעלאַסנסטע פּאַריזער פֿאַרביטן זײערע
פֿרױען און מײדן דאָס צו לעזען, שטופּט מען עס מיט געװאַלד דעם ייִדישן מײדל און
דער ייִדענע, זײ װערן אָן דעם חשק, די זשאַרגאָנישע ליטעראַטור זונקט און דער
מוכר-ספֿרים לײזט אױך מכּות... און װי לאַנג איז ערשט געװען אַז מען פֿלעגט
באַלעגערן אַלע קלײטן פֿון די מוכרי-ספֿרים און דאָס פֿאָלק האָט געהאַלטן אין אײן
שרײַען, שמרס ראָמאַנען גיט אונדז! אַך! װי באַנק טוט מיר װאָס איך בין קראַנק און
אױף דער עלטער און האָב שױן קײן כּוח צו
קעמפֿן אַרױסצוראַטעװען אונדזער ליב אָרעם פֿאָלק פֿון די בלוטיקע נעגל פֿון
אונדזערע װעלף און שאַפֿט פֿעל, װאָס זוכן אױסצוזױגן פֿון אים זײַן ייִדיש בלוט
און זיך אָנפֿילן די ביכער און קעשענעס אױף זײַן רעכענונג...
אַדיע! ליבער פֿרײַנד, איך קען
װײַטער ניט רעדן... איך בין שװאַך... װען איר װעט װעלן אױפֿהאַלטן אונדזער
קאָרעספּאָנדענץ און מיר װײַטער שרײַבן, האָבן מיר נאָך פֿיל צו רעדן... אײגנטלעך [בפּועל-ממש] װאָלט איך געװאָלט װיסן װאָס איר
טוט און װאָס איר מאַכט װי אױך אײַער ליבע פֿרױ און קינדער.
אײַער אַלטער פֿרײַנד א.
גאָָלדפֿאַדען
3)-----------------------------------------------
Date:
From: Leonard Prager
Subject:
Review of Mordkhe Schaechter's Plant Names in Yiddish
Mordkhe Schaechter. Di geviksn-velt in yidish.
Nyu-york: Yidisher
visnshaftlekher institut – YIVO.
Given the
widespread image of Yiddish as a language largely alienated from nature, Mordkhe
Schaechter's magnum opus, Di geviksn velt in yidish [henceforth gevi]
is at first glance in danger of eliciting a smile. Plant world
in Yiddish? The word world suggests
amplitude, plenitude as opposed to "yidishe melokhes"
('"Jewish" occupations') that are often perceived as narrow and
horizonless. Yet there is nothing
quixotic or absurd in the book under review. It is a very solid – albeit
incomplete and by no means easy to use -- contribution to a sorely neglected
division of Yiddish lexicography.
Di
geviksn-velt in yidish is itself a
rare and much-to-be prized plant that has been gestating for almost half a
century. The author began his Yiddish plant names
project in the 1960s "nor tsulib kolerley sibes hot es nisht gehat frier
oysgekumen" ('but for all kinds of reasons it could not be realized
sooner.') The main parts of the work
were completed by the end of the 1970s and the introductory sections in the
1990s. When it became apparent that Dr. Schaechter was too overladen with work
and, later, physically unable to go on with his large project, the Yivo – to
whom we must all be grateful – came to the rescue. The chief co-worker in the
project's later stages was the talented young linguist David Braun.
The stretching
out of the project over almost half a century has resulted in a number of
discrepancies. Among the minor ones:
persons now dead are thanked as though still alive. The work was typed
in the pre-computer age on an electric typewriter and was proofread at that
time; it must now be reedited. Regarding the published work's most glaring
omission, the publisher writes: "tsulib tekhnishe sibes is der
mekoyrim-vayzer geblibn a nisht-farendikter – er fargeyt bloyz biz veyz."
('For technical reasons the Source-Finder remains incomplete – it includes only
alef, beyz and veyz.') It is a terrible blot on the
Yiddish scholarly establishment that several major projects have not reached
completion and may never do so (one thinks of the Groyser verterbukh
among others, with the four volumes covering the letter alef all that
has appeared). In addition to the Source-Finder gaps, a "morphological
list, which includes the most important words for plant parts or stages of a
plant's development" is also omitted from the volume "for technical
reasons." (p. XXXVII) The editors express hope for a second edition, which
would include the omitted sections. At this point it may be well to ask what
value or importance the present first edition has and why a second edition is
needed.
gevi is both descriptive and prescriptive. As
a descriptive work it is a virtual last-minute rescue operation to
salvage thousands of botanical terms current in Yiddish for centuries and
nowhere systematically identified according to scientific taxonomic principles.
Botanical terminology in Yiddish can be found in Old Yiddish books and
manuscripts as early as the 13th century. Yiddish sifrey refuot
('recipe books') mention numerous medicinal plants and one
Yiddish
botanic names illuminate a rural dimension of Jewish life which tends to be
overlooked given the overwhelmingly urban character of modern Jewry. In
particular, Dr. Schaechter's lexicographic and taxonomic project modifies
widespread half-truths regarding the relationship to nature of Yiddish poets
and writers. The charge that Yiddish authors refer to "birds" or
"flowers" without specifying species or varieties applies to many
Yiddish writers in many periods and places, but not to all. European romanticism had by the end of the
nineteenth century – belatedly indeed -- affected many Eastern-European Yiddish
poets both in their lands of birth and in the widespread diaspora to which many
migrated. As the author concedes, talking about or admiring flowers in earlier
times was seen as "bitl-zman" ('a waste of time'). But there is far
more nature poetry in Yiddish, especially after the 1920s, than is generally
known. Modern written literature is but one of the multiple sources of Yiddish
botanic nomenclature. In its prescriptive role gevi extends the
standardizing operations of contemporary Yiddish language-planning, giving
those who wish to speak or write a modern and lexically rich Yiddish an
adequate nomenclature. This means selecting a standard term from among multiple popular ones.
We distinguish
between classification and nomenclature. Classification is
systematic grouping; nomenclature is the assignment of universal
unambiguous names. Scientific names are conventional labels understood by botanists
the world over. Vernacular or common names, what we call in Yiddish
"poshet-folkishe nemen" ('simple folk names'), abound in all regions
but are usually understood only locally. The same names often refer to
different plants and more seriously, many different names point to the same
plant – folkloric richness here spells scientific poverty .
Aesthetically appealing though many of them are, folk names can only confuse
botanists whose aim is to visualize the plant kingdom according to the
relationships between plants and who require one fixed name for every species
of plant. Since the middle of the eighteenth century botanists have employed a
system developed by Linnaeus called Binomial Nomenclature.
Every plant species
(Yiddish zgal; Hebrew min) has a name consisting of two parts.
The first part is the name of the genus (Yiddish genus; Hebrew genus);
the second part is a very specific epithet; no two plants can have the same
name. Thus the plant known universally as Arum palaestinum and called Luf
eretsyisraeli in Hebrew [see Azaria
Alon, 300 pirkhey-bar betsvaey hakeshet, p. 13] carries the identical Latin binomial
description among Yiddish-speakers, who call it in Yiddish Erets-yisroeldiker
arns shtekn (literally 'Land of Israel Aaron's Staff'). The latter can be
found in Dr. Schaechter's work because we find the Latin name in "Dos
litaynish-english-yidishe taksonomishe verter-bikhl". This Trilingual
Taxonomic Dictionary (as it is called in the English section of the book) is
the central lexicon of the entire project and it identifies and names 4288
Yiddish equivalents of Latin terms. Many more Yiddish names can be formed for
species and varieties of plants by using the Key to Proper Names (which
in Yiddish is called "Der geografish-etnisher zukhtsetl tsu botanisher
terminologia"). What does the seeker for a Yiddish plant name do if he
does not know the Latin binomial? If he knows the English name he looks in an
auxiliary lexicon called the "English-Latin-Yiddish Index to the Taxonomic
Dictionary", finds the Latin name and then looks in the Trilingual list.
If he knows neither the Latin nor the English name he must seek one of them in
a reference work in whatever language(s) he does know.
Now what if
the reader wishes to know the source or sources for the Yiddish terms chosen in
the central lexicon, wishes to identify plant terms employed in the works of
some of our major Yiddish poets. If the Yiddish plant term begins with alef,
beyz or veyz, one looks in the Source-Finder (Yiddish: mekoyrim
vayzer) and is pointed to rich and significant details – which, however, can
only be deciphered if one knows what the scores of abbreviations stand for in
the compendious Mekoyrim ('Sources') section (pp. 78-157!). For the fields of Yiddish lexicography and
botanics in Yiddish, the Mekoyrim section is an invaluable bibliographical
aid.
The figure of 4288 Yiddish names
is impressive. It is good to know that the JUNIPERUS communis depressa is the koyrim-kadik , that the
JEFFERSONIA diphylla (American Twinleaf) is the amerikaner tsvilingblat. These
are our local Yiddish treasures; when we look up from them, our ecological
conscience has its say: "Only about 1.6 million organisms out of a
conservative estimate of between seven and ten million have been recognized
scientifically. A great majority of these are poorly known…. Some 250,000 of
300,000 species of plants have been identified, leaving 50,000 completely
unknown." [from a report by Peter Raven at the 16th
Internatonal Botanical Congress (1999)] The fact that there are almost two
hundred apple varieties identified in Yiddish will surprise and delight
Yiddish-lovers, yet again we must see our lexical wealth in proper proportion:
there are over 2,000 known apple varieties! [see the
Random House The New Book of Apples].
In
Latin-letter works such as The Plant-Book by D.J. Mabberley [
1.
English-Latin-Yiddish Index to the Taxonomic Dictionary
2. Dos
litaynish-english-yidishe taksonomishe verter-bikhl
First
page of Litaynish-english-yidishe taksonomishe verter-bikhl
3. Der geografish-etnisher zukhtsetl tsu botanisher
terminologia
4. Mekoyrim Vayzer [alef, beyz, veyz]
5. Mekoyrim
The user of Di
geviksn-velt in yidish must contend with all of these lists in a work much
taken up with instructions on how to navigate -- the English introductory
section even calls its summary help notes "Troubleshooting". This is
a book packed with lexicographical riches which only a masterful philologist
such as Mordkhe Schaechter could have assembled. It is worthy of being completed,
reedited and organized in a more usable form.
4)-----------------------------------------------------------
Date:
From: ed.
Subject: "Oyfn shtengl" fun Yoysef Kerler (1918-2000)
אױפֿן שטענגל
פֿון יוסף קערלער
אױפֿן שטענגל
אַ ליכטיק װײַסע בלום
זי הערט ניט אױף צו שטראַלן
גלײַך אַ ציטערדיקע אױסגעפּוצטע כּלה
װאָלט מען צו די חופּה-שטאַנגען פֿירן.
אָבער הערט אַ מעשה –
װאָס מער איך בליק זיך אײַן
אין אָט דער רױז דער װײַסער
אַלץ מער און מער באַראַשן מיך
פֿאַרשײדענע פֿילפֿאַרביקע
קאָלירן,
ביז כ'קום װי ס'דאַכט
צום ענדלעכן סך-הכּל:
כ'װעל, חלילה, ניט אַראָפּ פֿון גלײַכן זינען
אױב כ'װעל די גלײַכע צאָל
פֿון די קאָלירן נישט געפֿינען.
[דווקא
איצט, ז' 19 ]
5)----------------------------------------------------------
Date:
From: ed.
Subject: Books and Periodicals Received
*** Yoysef Kerler , Dafke itst; fun di letste un andere
lider. Yerusholayim: Farlag Yerushalmer almanakh, tashsa"v
(2005).
*** Davka;
Erets Yidish veTarbuta. Gilyon 1 Tammuz Tashsa"v Yuli 2006 [Dafke,
yidishland un ir kultur / 'Just So' , Yiddishland and
its Culture
Dafke is one of the most untranslatable words in the Yiddish language and
one of the idiomatically most expressive and most characteristically Yiddish.
The title of the new Hebrew-language journal devoted to Yiddish language and
literature is not original, but it is certainly apposite. One recalls the fine
Yiddish-language periodical Dafke of Buenos-Aires, which survived from
1949 to 1976 (Nos.1-20) in Buenos-Aires and then moved to Tel-Aviv, where it
survived for two more issues (1981,2); it was largely
the effort of Shloyme Susnovitsh [Salomon Susnovich]. The sub-title Erets-yidish
is equally old-hat, but essentially new in Israeli Hebrew usage. The word
land is neuter in Standard Yiddish, but Hebrew like litvish yidish
has no neuter and so the new journal feminizes the metaphorical country Yiddishland,
a sometimes useful term for the wide but non-sovereign realms of Yiddish
language and literature. The semi-annual Dafka ,
illustrated, lively, should complement the academic annual Khulyot
sponsored by three of
*** Glikl
zikhroynes 1691-1719 / Glikl Memoires 1691-1719. Edited and translated from
Yiddish by Chava Turniansky,
*** Afn shvel; gezelshaftlekh-literarisher
zhurnal [organ fun der Yidish-lige] Nyu-york. Zumer-Harbst [Num. 331/332];
Vinter-Friling 2006 [Num. 333-334]. Under the editorship of Sheva Tsuker, this
veteran journal of Yiddish language and letters has a new and more contemporary
look.
*** Yidishe heftn Yuli-Oygust 2006 [Les
Cahiers Yiddish Juillet-Aout 2006] This issue
celebrates the one-hundredth anniversary of the rehabilitation of Captain
Alfred Dreyfuss and includes the Yiddish text of Sholem Aleykhem's famous story
"Dreyfus in Kasrilevke".
6)------------------------------------------------------------
Coming Issues
David Mazower
continues his series of illustrated essays on "Portraits of Yiddish
Writers" with a fourth installment in The Mendele Review Vol. 10,
No. 8 (August 2006) focused on the
famous critic Dr. Aleksander. Mukdoyni
(pen name of Aleksander Kapl [Kapel],
1878-1958). Mukdoyni was credited by the leading Yiddish
critic Sh.
------------------------------------------------------------------------------------
End of The Mendele Review Vol. 10.007
Editor, Leonard
Prager
Subscribers to Mendele (see below) automatically receive The Mendele Review.
Send "to subscribe" or change-of-status messages to: listproc@lists.yale.edu
a. For
a temporary stop: set mendele mail postpone
b. To resume delivery: set mendele mail
ack
c. To subscribe: sub mendele
first_name last_name
d. To unsubscribe kholile: unsub
mendele
****Getting back issues****
The Mendele Review archives can be reached at: http://yiddish.haifa.ac.il/tmr/tmr.htm
Yiddish Theatre Forum archives can be reached at: http://yiddish.haifa.ac.il/tmr/ytf/ytf.htm
Mendele on the web: http://shakti.trincoll.edu/~mendele/index.utf-8.htm
***